![](/media/lib/478/n-astronauta-78c0385777b8b3bdd26fc9e7ccc12241.jpg)
Pobyt w kosmosie uszkadza mózg
6 listopada 2021, 08:46Ludzkie ciało nie jest dostosowane do pobytu w przestrzeni kosmicznej. Dlatego zachowanie zdrowia i kondycji kosmonautów to jeden z priorytetów misji pozaziemskich. Wiemy, że długotrwały pobyt w stanie nieważkości prowadzi do utraty masy mięśniowej, osłabia kości, negatywnie wpływa na oczy. Nowe badania opublikowane na łamach JAMA Neurology sugerują, że poza ochronną powłoką ziemskiej atmosfery dochodzi też do uszkodzeń mózgu i przyspieszonej degeneracji komórek nerwowych.
![](/media/lib/478/n-erdene-1f3256b7d67b3dbce47fb7f6f0b5adba.jpg)
Obóz Czyngis-chana, późniejsza stolica imperium, doczekał się szczegółowej mapy
5 listopada 2021, 12:32W XIII wieku stolicą nowo powstałego imperium mongolskiego zostało Karakorum, miasto, którego początek bierze się z obozu wojskowego założonego po 1220 roku przez Czyngis-chana. W roku 1237, siedem lat po śmierci Czyngis-chana wielki chan Ugedej ogłosił Karakorum stolicą imperium
![](/media/lib/478/n-laser-badd10f3205f3cc9d844836f60f782cc.jpg)
Dzięki izolatorom topologicznym udało się połączyć 30 laserów w 1 o większej mocy
4 listopada 2021, 12:55VCSEL to najpopularniejszy typ laserów. Znajdziemy je w smartfonach, sieciach komputerowych czy urządzeniach medycznych. Emitują światło z kwantowych studni lub kropek umieszczonych pomiędzy lustrami. Studnie i kropki są niezwykle małe, ich wielkość mierzy się w ułamkach mikrometrów. To z jednej strony zaleta, pozwalająca na miniaturyzację i dużą prędkość pracy, jednak z drugiej strony rozmiar ogranicza moc lasera
![](/media/lib/477/n-microboone-f173ccfa9c37f485ee65e32c3c9b729f.jpg)
MicroBooNE nie znalazł neutrina sterylnego. Naukowcy wciąż nie wykluczają jego istnienia
2 listopada 2021, 09:29Wyniki eksperymentu MicroBooNE nie przyniosły żadnych śladów istnienia neutrina sterylnego, poinformowali naukowcy z Fermi National Accelerator Laboratory (Fermilab). Neutrino sterylne to hipotetyczna cząstka, której istnienie byłoby dobrym wyjaśnieniem niektórych anomalii w prowadzonych eksperymentach. Jeśli uda się je znaleźć, byłoby to niezwykle ważne odkrycie, prowadzące do znaczących zmian w naszym rozumieniu fizyki.
![](/media/lib/433/n-kwantsuper-07aa9eda03a31fb9856bf023c433845b.jpg)
Chińczycy dotrzymali słowa i dowodzą kwantowej supremacji na większej macierzy
28 października 2021, 13:27Chińscy naukowcy ogłosili, że dotrzymali słowa danego w grudniu ubiegłego roku i ulepszyli swój układ optyczny tak, że przeprowadził kwantowe gaussowskie próbkowanie bozonu na macierzy 144x144. Tym samym potwierdzili, że ich komputer kwantowy osiągnął kwantową supremację, czyli jest w stanie wykonać obliczenia, których komputery klasyczne nie potrafią wykonać w rozsądnym czasie.
![](/media/lib/476/n-plot-3908d46289986a084958dfa7016cc783.jpg)
Rada Naukowa Instytutu Biologii Ssaków PAN o pomyśle budowy płotu na granicy
26 października 2021, 16:48Rada Naukowa Instytutu Biologii Ssaków PAN wystosowała list otwarty ws. kryzysu na granicy z Białorusią oraz budowy płotu granicznego. Przyrodnicy odnoszą się w liście zarówno do sytuacji uchodźców na granicy, jak i do pomysłu budowy płotu. Zauważają, że postawienie takiej bariery zagrozi wielu gatunkom zwierząt i może spowodować, że Puszcza Białowieska zostanie usunięta z listy światowego dziedzictwa UNESCO.
![](/media/lib/476/n-viamarchionis-7a72e3e32d9f9e833578eab9fdf7269b.jpg)
Spod Berlina po Malbork – 800 lat dziejów via Marchionis, najważniejszej drogi Pomorza
25 października 2021, 10:14Gdy podróżujemy z miasta Brandenburg an der Havel (Branibór, Brenna) przez Berlin i Frankfurt nad Odrą do granicy polsko-niemieckiej i dalej przez Stargard i Skarszewy w kierunku Malborka, podążamy via Marchionis, która od wieków jest najważniejszą drogą biegnącą przez równiny północnej Polski z zachodu na wschód.
![](/media/lib/359/n-wszechswiatrozszerzanie-9a947df5d948141bb52e8bdaa684aca2.jpg)
Nowa MOND odpowiada na problemy, z którymi sobie nie radziła i nie potrzebuje ciemnej materii
22 października 2021, 08:05Dwaj członkowie Czeskiej Akademii Nauk zaproponowali nową hipotezę zmodyfikowanej dynamiki newtonowskiej (MOND), która wzbudziła zainteresowanie środowiska fizycznego. MOND modyfikuje zasady dynamiki Newtona o nieliniową zależność siły od przyspieszenia. Obywa się ona bez ciemnej materii oraz ciemnej energii, dobrze opisuje zjawiska zachodzące w galaktykach, ale nie radzi sobie z opisem w większej skali
![](/media/lib/476/n-pet-38c5a5ab8bbdf460b1d37f2bdaa95d27.jpg)
Nowatorski tomograf z Krakowa lepiej zdiagnozuje nowotwór i zbada symetrię materii i antymaterii
21 października 2021, 10:36W Instytucie Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego powstał pierwszy na świecie tomograf, który pozwala na uzyskanie trójfotonowego obrazu PET. Urządzenie J-PET autorstwa profesora Pawła Moskala i jego zespołu znacząco różni się od tradycyjnych tomografów PET, generujących obraz w oparciu o dwa fotony. Nowatorska technika obrazowania nie tylko pozwoli na lepsze diagnozowanie nowotworów, ale umożliwi też badanie symetrii pomiędzy materią a antymaterią.
![](/media/lib/475/n-nadprzew-faac2501eb5dd83684cb99e07e86bafe.jpg)
Elektronowe czworaczki – nowy stan materii
19 października 2021, 13:41Podstawą nadprzewodnictwa jest łączenie się elektronów w pary. Rodzi się jednak pytanie, czy mogą wobec tego łączyć się też w czwórki. Profesor Egor Babaev przez niemal 20 lat szukał sposobu ma tworzenie nowego stanu materii, elektronowych czworaczków. Teraz w końcu mu się udało.